ORAL KONTRASEPTİFLER (OKS) (OCs)
Östrojen ve progestoron hormonu içeren haplardır. Esas etki mekanizmaları yumurtlamayı engellemeleri sayesinde gerçekleşir.
Bu hapların hepsi hormon içerir, hormon içermeyeni yoktur, bitkisel doğum kontrol hapı diye bir ilaç yoktur. Bu konuda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Hapa adetin ilk 5 günü başlanabilir, mümkünse ilk günü başlanması o ay için de yüksek oranda korunma sağlar. 21 gün süreyle ara vermeden günde bir tablet alınır, 7 günlük arayı takiben tekrar hapa başlanır. Kullanan kişi ara verdiği 7 günlük dönemde adet görür. İlaç korunmaktan vazgeçene kadar 21 gün ilaç, 7 gün ara şeklinde kullanır. İlaç kullanılırken en önemli olay günlük tabletleri unutmamaktır çünkü unutulduğunda koruyuculuk etkinliği azalır.
İlaç bırakıldıktan kısa bir süre sonra kadın tekrar doğurganlık kapasitesine ulaşır.
Kimler Kullanmamalı:
35 yaş üzerinde olup sigara kullananlar
Kan pıhtılaşma hastalıkları olanlar
Damar tıkanıklığı geçirenler
Kalp krizi geçirenler
Tromboflebit (damar iltihabı) geçiren ya da tromboflebit öyküsü olanlarda
Aktif karaciğer hastalığı olanlar
Meme kanseri olanlar
Ciddi kolesterol yüksekliği olanlar
Ciddi kontrol edilemeyen tansiyon yüksekliği olanlar
Nedeni henüz belirlenmemiş vajinal kanaması olanlar
Yan Etkileri:
Bulantı, kusma
Başağrısı
Memelerde hassasiyet
Adetler arası lekelenmeler
Akne
Depresyon
Kilo alımı
Damar tıkanıklığı riskinin artması
Migreni olanlarda ağrıları artırabilir
Amenore (adet görmeme) gibi yan etkiler bazılarında görülebilir.
Doğum kontrol haplarına bağlı damar tıkanıklığı (venöz tromboz) riski konusunda detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Doğum Kontrol Hapları İle İlgili Önemli Noktalar:
- Düşük yada kürtajlardan sonra doğum kontrol hapına başlamak için süre geçmesine gerek yoktur, hemen başlanabilir.
- Bütün sigara içenlerde önerilmezken özellikle 35 yaş üzerinde sigara içenler kesinlikle kullanmamalıdır.
- Hipertansiyon (yüksek tansiyon) hastalarında ilk seçenek değildir, ancak kullanılabilecek başka yöntem yoksa kullanılabilir. (Tansiyon yüksekliği kontrol altındaysa ve aşırı yüksek değilse)
- Daha önceki gebeliklerinde tansiyon yüksekliği öyküsü olanlarda şu an tansiyon yükekliği yoksa kullanılabilir.
- Derin ven trombozu (damar tıkanıklığı) geçirmiş olanlarda asla kullanılmamalıdır.
- Kalp krizi öyküsü olanlar asla kullanmamalıdır.
- Serebrovasküler olay (beyin damarlarında tıkanıklık, inme) geçirenler asla kullanmamalıdır.
- Kolesterol yüksekliği aşırı derecede değilse OKS kullanılabilir.
- Migren hastaları fokal nörolojik semptomları (aura) yoksa kullanabilirler fakat auralı migrende kullanılmamalıdır.
- Epilepsi hastalığı OKS kullanmak için engel değildir
- Endometriozis hastaları kullanabilir, OKS'nin faydalı etkileri olabilir.
- Over kisti (yumurtalık kisti) olanlar kullanabilir, OKS'nin faydalı etkileri olabilir.
- Rahim ağzında iyi huylu lezyonları olanlar kullanabilir.
- Memede iyi huylu kist ve benzeri kitlesi olanlar kullanabilir, meme kanseri öyküsü olanlar kullanamaz.
- Myomu olan hastalar kullanabilir.
- Hipofiz adenomu (prolaktinoma) OKS kullanmaya engel değildir.
- Pelvik enfeksiyon geçirmiş hastalar kullanabilir.
- Diabet (şeker hastalığı) eğer böbrek, göz, damar gibi organlarda hasar yaratmamışsa OKS kullanmak için engel yaratmaz.
- Guatr (hipertroidi veya hipotroidi) OKS için engel teşkil etmez.
- Safra kesesi taşı OKS kullanmak için kesin engel teşkil etmemekle beraber, OKS bu taşları arttırabilir, dikkatli olmak gerekir.
- Siroz ve karaciğer tümörleri OKS için engel teşkil eder.
- Kansızlık (anemi), talasemi varlığında OKS kullanabilir. Orak hücreli anemide OKS kullanılabilir fakat ağrılı krizlere v.b neden olabilir.
- Rifampisin ve griseofulvin dışındaki antibiyotiklerin hemen hemen hepsi OKS ile etkileşime girmez ve kullananların ek korunma yapmasına gerek yoktur.
Doğum Kontrol Hapı Cinsel İsteğimi Azaltır Mı?
Doğum kontrol hapı kullanan çoğu kadının böyle bir şikayeti olmaz. Hatta doğum kontrol hapı ile çok güvenli korunduğunu bilerek ilişkiye girdikleri için kendilerini daha rahat ve daha iyi hissettiklerini söylerler. Çok az sayıda kadın ise doğum kontrol hapının cinsel isteğini (libido) azalttığını ifade eder.
Doğumdan Sonra Doğum Kontrol Hapı Kullanmaya Başlayabilir Miyim?
Doğumdan sonra bebeğini emziren anneler doğum kontrol haplarını 6 aya kadar kullanmamalılar. Doğum kontrol hapları süt miktarını azaltır.Doğumdan sonra bebek emzirmeyen anneler doğum kontrol hapını 3 hafta geçtikten sonra (doktor muayenesinde bir engel yoksa) kullanabilirler. Doğum kontrol hapı ile korunmak her kadına uygun değildir, sizin için uygun olup olmadığını doktorunuz değerlendirmelidir.
Doğum Kontrol Hapı İle Korunmak Ne Kadar Başarılıdır?Haplar düzenli alındığında, unutulmadığında ve yeni kutuya vaktinde başlandığında başarı oranı yüzde 99'u bulur. Fakat haplar unutulursa, düzensiz kullanılırsa bu oran %90'lara kadar düşebilir.
Gebelikten Koruma Dışındaki Faydaları:
Adetin düzenli olmasını sağlar.
Adet kanamasının miktarını azaltarak gereksiz kan kaybını önler, kansızlığı önler.
Adet sancısı (dismenore) doğum kontrol hapı kullananlarda daha az görülür.
Endometrium (rahim iç tabakası) kanseri ve over (yumurtalık) kanseri daha az görülür.
Over (yumurtalık) kistleri ve memenin iyi huylu hastalıkları daha az görülür.
Dış gebelik riski azalır.
Menopoz sonrası kalça kırığı daha az görülür.
Doğum Kontrol Hapını Bıraktıktan Ne Kadar Sonra Gebe Kalabilirim? Ara Vermeden Gebe Kalırsam Bebeğe Zararı Olur mu?
Doğum kontrol hapını kestiğiniz andan itibaren gebe kalma yeteneğinizi hemen geri kazanırsınız, belli bir süre geçmesi gerekmez.
Hapları kestikten hemen sonra gebe kalmanızın da bebeğe herhangi bir zararı olmaz. Gebe kalmak için ara vermenize, belli bir süre geçsin diye beklemenize gerek yoktur.
Doğal Bitkisel İlaçlar Doğum Kontrol Haplarını Etkiler mi?
Doğal bitkisel ilaçlardan bazıları doğum kontrol haplarının etkisini azaltabilir ve durumda istenmeyen gebelikler oluşabilir. Bu bitkilerden en iyi bilineni Sarı kantaron (St. John’s wort) dür. Latince Hypericum perforatum olarak bilinenen bu bitki halk arasında Sarı kantaron, St. John’s wort, yara otu, binbirdelik otu, mayasıl otu, kantaron çiçeği gibi isimlerle anılır. Genellikle antidepressan olarak kullanılır. Bu bitki karaciğer sitokrom P450 enzimlerini indükleyerek doğum kontrol hapının yıkımını hızlandırır ve etkisini azaltır.
Antibiyotik Kullanırken Doğum Kontrol Hapı Kullanabilir miyim?
Antibiyotikler rifampin hariç doğum kontrol haplarının etkisini azaltmazlar ve etkilemezler. Rifampin doğum kontrol hapının etkisini azalttığı için bu antibiyotiği kullanan hastaların kondom gibi ek bir korunma yöntemi daha kullanması gerekir. Bunun dışındaki antibiyotiklerin kullanımı sırasında ek korunma yöntemine gerek olmaksızın doğum kontrol hapı (OKS) kullanılabilir.
İlgili Konular:
- Bitkisel Doğum Kontrol Hapları Var mı?
- Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?
- Doğum Konrol Haplarının Yan Etkileri
- Doğum Kontrol Hapları Damar Tıkanıklığı Yapar Mı?
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Hamile Kalmak
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Kanama, Adet Veya Lekelenme Olması
- Doğum Kontrol Hapı Kilo Aldırır Mı?
- Kimler Doğum Kontrol Hapı Kullanmamalı?
- Doğum Kontrol Hapımı İçmeyi Unuttum, Ne Yapmalıyım?
Doğum Kontrol Hapları İle İlgili Önemli Noktalar:
- Düşük yada kürtajlardan sonra doğum kontrol hapına başlamak için süre geçmesine gerek yoktur, hemen başlanabilir.
- Bütün sigara içenlerde önerilmezken özellikle 35 yaş üzerinde sigara içenler kesinlikle kullanmamalıdır.
- Hipertansiyon (yüksek tansiyon) hastalarında ilk seçenek değildir, ancak kullanılabilecek başka yöntem yoksa kullanılabilir. (Tansiyon yüksekliği kontrol altındaysa ve aşırı yüksek değilse)
- Daha önceki gebeliklerinde tansiyon yüksekliği öyküsü olanlarda şu an tansiyon yükekliği yoksa kullanılabilir.
- Derin ven trombozu (damar tıkanıklığı) geçirmiş olanlarda asla kullanılmamalıdır.
- Kalp krizi öyküsü olanlar asla kullanmamalıdır.
- Serebrovasküler olay (beyin damarlarında tıkanıklık, inme) geçirenler asla kullanmamalıdır.
- Kolesterol yüksekliği aşırı derecede değilse OKS kullanılabilir.
- Migren hastaları fokal nörolojik semptomları (aura) yoksa kullanabilirler fakat auralı migrende kullanılmamalıdır.
- Epilepsi hastalığı OKS kullanmak için engel değildir
- Endometriozis hastaları kullanabilir, OKS'nin faydalı etkileri olabilir.
- Over kisti (yumurtalık kisti) olanlar kullanabilir, OKS'nin faydalı etkileri olabilir.
- Rahim ağzında iyi huylu lezyonları olanlar kullanabilir.
- Memede iyi huylu kist ve benzeri kitlesi olanlar kullanabilir, meme kanseri öyküsü olanlar kullanamaz.
- Myomu olan hastalar kullanabilir.
- Hipofiz adenomu (prolaktinoma) OKS kullanmaya engel değildir.
- Pelvik enfeksiyon geçirmiş hastalar kullanabilir.
- Diabet (şeker hastalığı) eğer böbrek, göz, damar gibi organlarda hasar yaratmamışsa OKS kullanmak için engel yaratmaz.
- Guatr (hipertroidi veya hipotroidi) OKS için engel teşkil etmez.
- Safra kesesi taşı OKS kullanmak için kesin engel teşkil etmemekle beraber, OKS bu taşları arttırabilir, dikkatli olmak gerekir.
- Siroz ve karaciğer tümörleri OKS için engel teşkil eder.
- Kansızlık (anemi), talasemi varlığında OKS kullanabilir. Orak hücreli anemide OKS kullanılabilir fakat ağrılı krizlere v.b neden olabilir.
- Rifampisin ve griseofulvin dışındaki antibiyotiklerin hemen hemen hepsi OKS ile etkileşime girmez ve kullananların ek korunma yapmasına gerek yoktur.
Doğum Kontrol Hapı Cinsel İsteğimi Azaltır Mı?
Doğum kontrol hapı kullanan çoğu kadının böyle bir şikayeti olmaz. Hatta doğum kontrol hapı ile çok güvenli korunduğunu bilerek ilişkiye girdikleri için kendilerini daha rahat ve daha iyi hissettiklerini söylerler. Çok az sayıda kadın ise doğum kontrol hapının cinsel isteğini (libido) azalttığını ifade eder.
Doğumdan Sonra Doğum Kontrol Hapı Kullanmaya Başlayabilir Miyim?
Doğumdan sonra bebeğini emziren anneler doğum kontrol haplarını 6 aya kadar kullanmamalılar. Doğum kontrol hapları süt miktarını azaltır.Doğumdan sonra bebek emzirmeyen anneler doğum kontrol hapını 3 hafta geçtikten sonra (doktor muayenesinde bir engel yoksa) kullanabilirler. Doğum kontrol hapı ile korunmak her kadına uygun değildir, sizin için uygun olup olmadığını doktorunuz değerlendirmelidir.
Doğum Kontrol Hapı İle Korunmak Ne Kadar Başarılıdır?Haplar düzenli alındığında, unutulmadığında ve yeni kutuya vaktinde başlandığında başarı oranı yüzde 99'u bulur. Fakat haplar unutulursa, düzensiz kullanılırsa bu oran %90'lara kadar düşebilir.
Gebelikten Koruma Dışındaki Faydaları:
Adetin düzenli olmasını sağlar.
Adet kanamasının miktarını azaltarak gereksiz kan kaybını önler, kansızlığı önler.
Adet sancısı (dismenore) doğum kontrol hapı kullananlarda daha az görülür.
Endometrium (rahim iç tabakası) kanseri ve over (yumurtalık) kanseri daha az görülür.
Over (yumurtalık) kistleri ve memenin iyi huylu hastalıkları daha az görülür.
Dış gebelik riski azalır.
Menopoz sonrası kalça kırığı daha az görülür.
Doğum Kontrol Hapını Bıraktıktan Ne Kadar Sonra Gebe Kalabilirim? Ara Vermeden Gebe Kalırsam Bebeğe Zararı Olur mu?
Doğum kontrol hapını kestiğiniz andan itibaren gebe kalma yeteneğinizi hemen geri kazanırsınız, belli bir süre geçmesi gerekmez.
Hapları kestikten hemen sonra gebe kalmanızın da bebeğe herhangi bir zararı olmaz. Gebe kalmak için ara vermenize, belli bir süre geçsin diye beklemenize gerek yoktur.
Doğal Bitkisel İlaçlar Doğum Kontrol Haplarını Etkiler mi?
Doğal bitkisel ilaçlardan bazıları doğum kontrol haplarının etkisini azaltabilir ve durumda istenmeyen gebelikler oluşabilir. Bu bitkilerden en iyi bilineni Sarı kantaron (St. John’s wort) dür. Latince Hypericum perforatum olarak bilinenen bu bitki halk arasında Sarı kantaron, St. John’s wort, yara otu, binbirdelik otu, mayasıl otu, kantaron çiçeği gibi isimlerle anılır. Genellikle antidepressan olarak kullanılır. Bu bitki karaciğer sitokrom P450 enzimlerini indükleyerek doğum kontrol hapının yıkımını hızlandırır ve etkisini azaltır.
Antibiyotik Kullanırken Doğum Kontrol Hapı Kullanabilir miyim?
Antibiyotikler rifampin hariç doğum kontrol haplarının etkisini azaltmazlar ve etkilemezler. Rifampin doğum kontrol hapının etkisini azalttığı için bu antibiyotiği kullanan hastaların kondom gibi ek bir korunma yöntemi daha kullanması gerekir. Bunun dışındaki antibiyotiklerin kullanımı sırasında ek korunma yöntemine gerek olmaksızın doğum kontrol hapı (OKS) kullanılabilir.
İlgili Konular:
- Bitkisel Doğum Kontrol Hapları Var mı?
- Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?
- Doğum Konrol Haplarının Yan Etkileri
- Doğum Kontrol Hapları Damar Tıkanıklığı Yapar Mı?
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Hamile Kalmak
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Kanama, Adet Veya Lekelenme Olması
- Doğum Kontrol Hapı Kilo Aldırır Mı?
- Kimler Doğum Kontrol Hapı Kullanmamalı?
- Doğum Kontrol Hapımı İçmeyi Unuttum, Ne Yapmalıyım?
Gebelik Haftası Hesaplama
Yumurtlama Günü Hesaplama
Çin Takvimine Göre Cinsiyet Hesaplama
Alınacak Kilo Hesaplama